آنالیز علل بی خوابی در بارداری
به گزارش وبلاگ توسعه زندگی، داشتن اضطراب، نگرانی، ترس و تشویش درباره تولد نوزاد باعث می شود زن باردار دچار مشکل در خوابیدن شود. بعلاوه ممکن است از لحاظ جسمی ناراحتی داشته باشد، مانند کمردرد، سوزش معده که نگذارد راحت بخوابد.
عوامل اختلال در خواب مادران باردار
اختلال در خواب را باید از نقطه نظرات علمی آنالیز کرد. این مشکل یک اتفاق شایع در بارداری به شمار میرود و تا حدودی به علت تغییرات آناتومیکی و فیزیولوژیکی در بدن زن باردار است. اما واقعا چرا زنان باردار با مشکل اختلال در خواب روبرو میشوند؟ یکی از دلایلی که باعث اختلال در خواب زن باردار می شود، به اضافه وزن او برمی شود.اضافه وزن در بارداری یک اتفاق عادی است اما چه عادی باشد و چه از حد بگذرد، در هر حال باعث اختلال در خواب می شود و نمی گذارد مادر خواب راحت و بدون دغدغه ه ای را در شبانه روز پشت سر بگذارد. در واقع تغییرات فیزیولوژیکی که به چاق شدن زن باردار منجر می شود، بی خوابی را هم رقم می زند. یک زن باردار به خصوص در روزهای پایانی بارداری نمی تواند طاق باز بخوابد.
از سویی دیگر یک زن باردار ممکن است در طول دوران حاملگی خود با مشکل تنفسی هم روبرو شود. اضافه وزن او و دیگر تغییرات فیزیولوژیکی، سیستم تنفس او را با اختلال روبرو می نماید که این موضوع خود اختلال در خواب را در پی دارد. سرد شدن پاها و نارسایی در سیستم خون رسانی نیز دیگر عاملی است که بر روی خواب زن باردار تاثیر می گذارد.(1)
او در این برهه حساس دچار دل دردهای گاه و بیگاه میشود و این دردها خواب را با اختلالات شدیدی روبرو می نماید، اختلالاتی که گاه باعث ناامید شدن در دوران بارداری میشوند.
اختلالات مزمن خواب
اختلال در خواب یک مشکل متداول نزد زنان باردار به شمار میرود. کیفیت خواب کاملا مختل میشود و او خواب کافی ندارد. 10 درصد از زنان باردار اختلال در خواب را به صورت مزمن تجربه می نمایند. همانطور که در سطور پیشین ذکر شد عوامل متعددی در اختلال خوابایفای نقش مینمایند.تغییرات هورمونی ، متابولیکی و فیزیولوژیکی و بعلاوه عوامل روانشناختی از عمده دلایل به شمار میآیند. 62 درصد زنان باردار نیز تمام حالت های شایع دوران بارداری مانند حالت تهوع، کمر درد و تکرر ادرار را دارند، که هر کدام از آن ها باعث اختلال در خواب می شود. بیشتر زنان باردار علائم بی خوابی را در بعضی از دوران بارداری، به خصوص در سه ماهه سوم تجربه می نمایند. (2)
9 عامل اساسی در خواب زنان باردار
زنان باردار اغلب در پی یافتن پاسخ به سوالات تکراری خود در رابطه با مسائل بارداری هستند، مسائلی که اختلال در خواب یکی از آن ها است. بگذارید این بار دلایل اختلال در خواب زنان باردار را به شکل جمع و جورتر و البته خلاصهتری دستهبندی کنیم. آنچه در ادامه میآید اختلال در خواب زنان باردار را در حد چند کلمه توصیف میکند:1.تکرر ادرار
2.حالت تهوع یا استفراغ
3.حساسیت و سوزش سینهها
4.دل درد
5.گرفتگی عضلات پا
6.تنگی نفس
7.تپش قلب
سایر دلایل بیخوابی و یا اختلال در خواب می تواند مربوط به استرس باشد. ممکن است یک زن باردار مدام به این فکر کند که در روز زایمانش چه اتفاقی میافتد. واقعیت این است که بسیاری از زنان باردار از این موضوع میترسند که در هنگام زایمان از جهان بفرایند، یا بلای دیگری سرشان بیاید. این افکار میتواند به شدت خواب یک زن باردار را مختل کند و نگذارد آب خوش از گلوی او پایین برود.
از بین بردن این افکار سخت اما ممکن است. زنان باردار باید سعی نمایند به یاد داشته باشند که نگرانی، مؤثر نیست. درعوض باید سعی نمایند همه نگرانیهای خود را روی کاغذ بنویسند. این به مادران فرصتی می دهد تا راه چاره های احتمالی را در نظر بگیرند. اگر هیچ راه چارهی وجود ندارد، یا کاری وجود ندارد که بتوانند انجام دهند به چیزهای دیگری فکر نمایند. نکته بسیار مهم و غیرقابل انکار، حضور شریک زندگی در کنار مادر باردار است. (3)
همسر یک زن باردار می تواند به برترین شکل ممکن آلام او را کاهش بدهد و با ملاطفت و مهربانی باعث شود تا او دغدغه کمتری داشته باشد. نقش شریک زندگی در شکل گرفتن خوابی بدون اختلال از مهمترین وظایف او به شمار می آید.
چه بسا مادرانی که با وجود مسائل پرشمار جسمانی و با یاری شریک زندگی خود، زایمانی راحت داشتهاند و برعکس، زنانی با کمترین مشکل جسمانی به علت کم کاری همسران خود زایمانی سخت و نفسگیر را پشت سر گذاشتهاند، که این زایمان سخت خود باعث ایجاد افسردگی بسیار شدید در آن ها شده است، به حدی که حتی نمیخواهند کودک خود را در آغوش بگیرند. بارداری دوران سختی است. با رعایت نکاتی ساده می توان با از بین بردناختلالات خواببخش زیادی از این سختی را از بین برد.
نگاهی علمیتر به اختلال در خواب
اختلال در خواب یک زن باردار به افسردگیهای او نیز مربوط می شود. نکته بسیار حائز اهمیت این است که اختلال در خواب یا در نتیجه افسردگی زن است و یا اینکه خود باعث افسردگی در او میشود. شاید بسیاری گمان نمایند افسردگی فقط مربوط به دوران پیش از بارداری است، اما این اتفاق در دوران بارداری هم میافتد که این خود باعث ایجاداختلال در خواب میشود. (4)از افسردگی که بگذریم به دیگر عوامل می رسیم. ریفلاکس شبانه دستگاه گوارش نیز عاملی رایج در میان زنان باردار به شمار می رود. این عارضه ناراحت نماینده خواب را از چشمان زنان باردار آنچنان می رباید که ترجیح می دهند نخوابند. بیماری شبانه ریفلاکس معده دستگاه گوارش (GERD) با سوزش سر دل در بین زنان باردار به وجود می آید. تغییرات هورمونی این عارضه سخت و دردناک را نزد زنان به وجود میآورد و بارداری سختی را پیش روی آن ها قرار میدهد.
تغییرات هورمونی باعث کند شدن دستگاه گوارش از جمله عضلات داخل مری می شود که غذا را پایین می آورد. یکی دیگر از عوامل موثر در GERD رشد رحم در حال فشار بر معده و گاهی فشار اسیدهای معده به داخل مری است. علائم GERD می تواند در هنگام خواب بدتر شود زیرا فرد دراز می کشد و به اسیدها اجازه می دهد تا راحتتر به داخل مری حرکت نمایند. (5)
اختلال آپنه
در ادامه با آنالیز علمیتر شناسایی علل اختلال در خواب زنان باردار به اختلال آپنه می رسیم. در سطور پیشین اشارهای به نقش مسائل تنفسی در اختلالخواب زنان باردار داشتیم. این عارضهای است که با قطع تنفس در هنگام خواب به علت انسداد راههای هوایی فوقانی انجام میشود. بافتهای چرب گلو در هنگام خواب حرکت مینمایند و به مجاری هوایی فرو می فرایند.در نتیجه خروپف و تنگی نفس به وجود میآید زیرا مغز تا حدی از خواب بیدار میشود تا بدن را مجبور به افزایش تنفس کند. این بیداریهای جزئی از خواب، باعث کاهش کیفیت کلی خواب میشود. سردردهای صبحگاهی نیز با پایین آمدن اندازه اکسیژن در خون همراه است. (5)
نوشیدن مایعات، رژیم غذایی مناسب و حمایت از سوی اعضای خانواده برترین عوامل در برابر اختلال در خواب هستند. دوران بارداری دورانی بسیار سخت است.
توجه اعضای خانواده به خصوص همسر، رعایت نکات ساده بهداشتی، مراجعه مداوم نزد پزشک و حضور در کلاس های بارداری از حجم زیاد مسائل بارداری به خصوص اختلال در خواب می کاهد.
پینوشتها
- www.ncbi.nlm.nih.gov
- www.journals.sagepub.com
- www.healthline.com
- www.bmcpregnancychildbirth.biomedcentral.com
- www.alaskasleep.com