کرونا آخرین ایستگاه مسائل اقامتگاه های بوم گردی خواهد بود؟ - وبلاگ توسعه زندگی

به گزارش وبلاگ توسعه زندگی، #کرونا همچنان در ایران می تازد و هنوز به ایستگاه سرانجامی نرسیده و در حالی که در پنجمین پیک خود به سر می برد، به بسیاری از فعالیت ها و مشاغل #گردشگری سرانجام داده است.

خراسان رضوی شیوع کرونا خسارات زیادی را به بخش های مختلف اقتصاد دنیا تحمیل کرد اما بدون شک باید صنعت توریستی را جزو آن دسته از فعالیت های مالی دانست که بیش ترین آسیب را از این ویروس متحمل شده است. کرونا همچنان در ایران می تازد و هنوز به ایستگاه خاتمهی نرسیده و در حالی که در پنجمین پیک خود به سر می برد، به بسیاری از فعالیت ها و مشاغل توریستی خاتمه داده است.

صنعت بوم گردی اخیرا صندلی قابل توجهی در میان توریستان پیدا نموده بود و بسیاری از افراد اقامت در بوم گردی ها را جایگزین هتل های لوکس و گران قیمت نموده بودند اما هیچکس فکر نمی کرد یک ویروس ناشناخته بتواند در این مدت کوتاه بر مسائل بوم گردی ها بیافزاید و فعالان این عرصه را در آستانه ورشکستگی قرار دهد.

با وجود اینکه قدمت راه اندازی اقامتگاه های بوم گردی در ایران به بیش از یک دهه بازمی گردد، اکنون با توسعه روزافزون اقامتگاه ها، چالش های جدیدی در این عرصه بر آنان حاکم شده که مسائل ناشی از کرونا هم بر آن اضافه شده است. به همین دلیل ایسنا با تعدادی از کارآفرینان و مالکان اقامتگاه بوم گردی پیرامون مسائل و چالش هایشان گفت وگو داشته که توضیح آن را در ادامه می خوانید:

توجه مدیران به کمیت اقامتگاه هاست نه کیفیت آن

محمدحسن حسین پور، نایب رییس جامعه حرفه ای اقامتگاه های بوم گردی خراسان رضوی، در گفت و گو با ایسنا با اشاره به عدم تحقق وعده های دولت در حوزه توریستی اظهار کرد: پس از شیوع کرونا ارائه بسته های حمایتی از طرف دولت در قالب تسهیلات و بعلاوه اعطای وام ها پیشنهاد شد که این اقدام در بعضی موارد به صورت بسیار اندکی محقق گشت.

وی افزود: ما به اسم جامعه اقامتگاه ها، دائم با این مراکز در ارتباط بودیم و مسائل آن ها را پیگیری می کردیم. بانک ها به سختی به وعده های داده شده عمل می کردند و در بیشتر مواقع نه تنها امهالی برای بازپرداخت وام ها نبود بلکه جریمه های خود را هم از مدیران اقامتگاه ها اخذ می کردند.

نایب رییس جامعه حرفه ای اقامتگاه های بوم گردی استان ادامه داد: طبیعتا این یک بازی دو سر باخت برای اقامتگاه هاست چراکه بعضی از مدیران برای حل مسائل خود مجبور شدند اقدامات دیگری انجام داده و به عبارتی وام در وام نمایند؛ در واقع به این اشخاص وام جدیدی اعطا شد تا بتوانند بدهی وام های قبلی خویش را بپردازند. به این ترتیب فرد خاطی که برای تاسیس اقامتگاه وامی با بازپرداخت 8 درصد گرفته بود، مجددا مجبور شد وام دیگری برای جبران اقساط به جامانده با نرخ 12 درصد بگیرد.

حسین پور اعلام کرد: در این ایام بیشتر اقامتگاه ها بیکار یا تعطیل شد و حمایت ها آنطور که باید و شاید از آن صورت نگرفت و مسائل شان هم صدچندان گشت. متاسفانه اخیرا به جای حمایت برای برطرف مسائل موضوعاتی مثل اخذ مالیات و آنالیز های اداره دارایی هم به میان آمده و این موضوع موجب شده تمام اقامتگاه ها به نوعی در مسائل غرق باشند.

وی در مورد استقبال مردم از اقامتگاه های بوم گردی اسم کرد: در حال حاضر رویکرد و اقبال نسبتا خوبی نسبت به اقامتگاه ها وجود دارد؛ به شرط آنکه بستر توسعه و توسعه آن هم فراهم گردد؛ علی الخصوص که بعضی از اقامتگاه ها در این روزها توانستند پروتکل های بهداشتی را به شکل بسیار خوبی رعایت نمایند و همین امر باعث استقبال خوب مردم از این اماکن توریستی شد.

مدیر اقامتگاه کنگ کهن افزود: طی این مدت وعده ها به ندرت عملی شده و بسته های حمایتی هم به هیچ وجه محقق نشد. از طرف دیگر ادارات دولتی و سازمان ها به جای برطرف مسائل تنها در پی آمارگیری هستند.

حسین پور اعلام کرد: اعلام آمار بالا از سوی مدیران در تعداد اقامتگاه ها با دیگر استان ها نوعی رقابت به شمار میرود. به هیچ اسم چیزی به نام امکان سنجی و ظرفیت سازی به وسیله اداره کل میراث فرهنگی در هر یک از مقصدهای توریستی صورت نمی گیرد. برای مثال اگر قرار است در روستایی مانند کنگ مجوز بهره برداری اقامتگاه صادر گردد، باید در ابتدا امکان سنجی صورت گیرد.

وی در مورد راهکارهای برطرف مسائل اقامتگاه ها تشریح کرد: ما پس از 2 سال پیگیری توانستیم جامعه ای تحت اسم جامعه حرفه ای اقامتگاه های بوم گردی را در استان به ثبت برسانیم که تا به امروز این جامعه اختیارات خوبی را به دست آورده اما هنوز هم باید روی این قضیه کار گردد.

نایب رییس جامعه حرفه ای اقامتگاه های بوم گردی استان اعلام کرد: ما به این نتیجه رسیده ایم که مسائل این حوزه را هیچکس بهتر از خود ما درک نمی کند و خودمان بهتر از هر ارگانی می توانیم مسائل را مرتفع کنیم. البته این حوزه به حمایت هایی از سمت دولت و یا نهادهای مرتبط احتیاج داشت که تا حدودی به انتها نرسید و در این مدت اقامتگاه داران در راه سخت روبروه با کرونا به شدت ضربه خوردند.

حسین پور تاسیس واحدهای غیرمجاز را از دیگر مسائل این حوزه دانست و اظهار کرد: در کنار اقامتگاه های فعال، واحدهای غیرمجاز به شدت رشد نموده اند و متاسفانه هیچ نظارتی روی آن وجود ندارد. این واحدهای غیرمجاز می تواند به جامعه محلی و اقامتگاه های دیگر آسیب جدی وارد کند؛ برای مثال در روستای کنگ تنها 5 اقامتگاه داری مجوز فعال بوده و 20 اقامتگاه دیگر بدون مجوز در حال فعالیت هستند.

وی اضافه نمود: متاسفانه در اقامتگاه های غیرمجاز هیچ نظارتی روی میهمان ها وجود ندارد و این امر موجب می گردد افراد بدون هدف توریستی و استفاده از اقامتگاه ها وارد منطقه مورد نظر شده و باعث آسیب به هویت جامعه محلی و کسب وکار دیگر اقامتگاه ها شوند. این موضوع در بیشتر روستاهای خراسان قابل مشاهده است.

نایب رییس جامعه حرفه ای اقامتگاه های بوم گردی استان توضیح داد: رسالت و هدف اقامتگاه به نوعی توسعه محلی و اشتغال زایی آن روستاست اما زمانی که این اتفاق برعکس رخ می دهد و واحد غیرمجاز در کنار دیگر موارد رشد می نمایند، به جامعه محلی و باقی اقامتگاه ها آسیب جدی وارد شده و این موضوع موجب می گردد توریستان به آن روستا دیدگاه خوبی پیدا ننمایند. این موضوع باید به صورت جدی مورد آنالیز قرار گیرد.

حسین پور اعلام کرد: در نهایت مشکل اقامتگاه ها در وهله اول عدم حمایت دولت از آن ، در وهله دوم صدور بی رویه مجوز بدون امکان سنجی و ظرفیت سازی و در وهله سوم عدم برخورد و نظارت روی واحدهای غیرمجاز است که متاسفانه مانند قارچ رشد نموده و در حال حاضر به یک غده سرطانی تبدیل شده اند.

وعده ها همگی حرف بود و هیچ کدام جنبه عملی نداشت

آزاده زارعی، مدیر یک اقامتگاه بوم گردی دیگر در خراسان رضوی، در گفت وگو با ایسنا به تعطیلی اقامتگاه ها و مسائل به وجود آمده بابت کرونا پرداخت و اظهار کرد: در دوران کرونا با تعطیلی تقریبا صددرصدی اقامتگاه ها و تعدیل نیرو روبرو بودیم و در این مدت تمام هزینه ها را به اصطلاح از جیب پرداخت کردیم اما با توجه به اینکه گفته شده بود مردم پس از گذشت مدتی از شیوع کرونا سفرهای طولانی را از برنامه خود خارج خواهند کرد و به سفرهای کوتاه مدت روی می آورند، این صنعت جان تازه ای گرفته که موجب خوشحالی و مسرت است.

این مدیر اقامتگاه بوم گردی ادامه داد: در فرایند خدمت رسانی اقامتگاه ها به ناچار تغییراتی صورت گرفت و باید به مسائل بهداشتی توجه بیشتری می شد. با توجه به اینکه توریستان همچنان در این روزها ماسک می زنند، مواد ضدعفونی نماینده با خود همراه دارند و تاکید بیشتری بر بهداشت دارند، ما هم باید با دقت بیشتری به این موضوع بپردازیم تا بتوانیم به برترین شکل جوابگوی احتیاجهای آنان باشیم.

زارعی اعلام کرد: از آنجا که تقریبا 80 درصد همکاران و اقامتگاه داران استان برای احداث و بازسازی وام گرفته بودند، با شیوع کرونا و تعطیلی ها، مسائلی برای آن ها پیش آمد. مدیران برای برطرف مسائل بانکی به وجود آمده وعده هایی از جمله ارائه انواع وام ها دادند. متاسفانه در این مدت تنها یک مرتبه امهال به مدت 2 ماه و به حالتی که شاید شامل خیلی از همکاران نشد، صورت گرفت. بانک ها با وجود اینکه از شعبه مرکزی شان برای همکاری با مجموعه های توریستی نامه داشتند اما با مسائل ما کنار نمی آمدند و ادامه این مسائل باعث شد که بسیاری از همکاران من اقدام به فروش اقامتگاه خود نمایند که این موضوع آسیب مالی جدی به بدنه کاری آن ها وارد کرد؛ متاسفانه وعده ها فقط حرف بود و هیچ کدام جنبه عملی نداشت.

این مدیر اقامتگاه بوم گردی افزود: به تازگی هم دوباره وعده هایی داده شده اما متاسفانه باز هم اقدام موثری در این حوزه صورت نگرفت. من چندین مرتبه با ارسال نامه به بانک های مختلف و استانداری پیگیر موضوع شدم اما در جواب تنها با حرف رو به رو شدم و عمل خاصی ندیدم. در این روزها افرادی که اقامتگاه داری شغل اصلی آن ها بود، بسیار آسیب دیدند.

کارت و بن سفر، یکی از راه کارهای حل مشکل اقامتگاه های بوم گردی

وی در مورد راهکارهای حل مسائل این حوزه اعلام کرد: مسائل ما با وام حل نمی گردد. وام تنها قرض روی قرض است. از نظر من اقداماتی مانند کارت سفر که در مجلس طرح آن مطرح شد، می تواند برترین چاره برای حل مسائل توریستی کشور باشد. به عقیده من عرضه بن سفر به کارمندان که مردم را به سمت اقامتگاه ها ترغیب و تشویق کند، برترین راه حل است. باید گفت موضوعاتی که موجب شوند مردم اقبال بیشتری به اقامتگاه ها نشان دهند، می تواند برترین اقدام و عمل برای برطرف مسائل باشند و موجب رونق تاسیسات توریستی، به ویژه اقامتگاه های بوم گردی، گردد.

زارعی توضیح داد: این روزها مردم به سمت اقامتگاه ها می آیند اما با احتیاط و تعداد کم؛ چنین مساله ای تنها به دست دولت برطرف و رجوع می گردد. ما قادر نیستیم مردم را به زور به سمت اقامتگاه بکشانیم. اگر دولت بتواند تبلیغات خوبی برای اقامتگاه ها انجام دهد، این مشکل قابل حل خواهد بود.

این مدیر اقامتگاه بوم گردی ادامه داد: باید برنامه های تلویزیونی و مستندهایی برای معرفی اقامتگاه ها تهیه گردد تا مردم بیشتر با زیبایی های این اماکن آشنا شوند و بدانند که به لحاظ رعایت پروتکل ها مسئله ای در این اماکن وجود نخواهد داشت. اگر قرار باشد مشکل اقامتگاه ها با وام برطرف گردد، باید وام هایی با درصد پایین برای عالان این عرصه در نظر گرفته گردد تا چاره ساز باشد.

زارعی صدور مجوزهای پی درپی و بی منطق را اقدامی بسیار اشتباه و آسیب زننده به حوزه فعالیت اقامتگاه ها دانست وگفت: صدور مجوز برای تاسیس اقامتگاه شامل آیتم ها و دستورالعمل هایی است که باید شخص متقاضی آن را در نظر گرفته و رعایت کند. صدور مجوز بدون در نظر گرفتن احتیاج یک منطقه و عدم توجیه فرد، کاری بسیار اشتباه است. این روزها مدیران متاسفانه هیچکدام از این مسائل را در نظر نمی گیرند و به افرادی که هیچ آشنایی با این موضوعات ندارند، مجوز می دهند.

وی توضیح داد: بعضی هم تنها برای گرفتن وام و بدون هیچ تخصصی قدم در این حوزه می گذارند و تنها در پی پول هستند. آن ها دغدغه ای برای ترویج جاذبه های اجتماعی و زیست محیطی ندارند و البته به توسعه و رشد توریستی یاریی نخواهند کرد.

این مدیر اقامتگاه بوم گردی ادامه داد: بزرگترین مسئله ای که ما در حال حاضر با آن روبه رو هستیم، تاسیس اقامتگاه ها در هر منطقه بدون تحقیق و آنالیز است که باعث بروز آسیب شدید به آن و مردم محلی منطقه شده است.

سیاست میراث فرهنگی در افزایش بی رویه اقامتگاه های بوم گردی اشتباه بود

عین الله پوریعقوب، مدیر یک اقامتگاه بوم گردی، در مورد مسائل اقامتگاه های بوم گردی در روزهای کرونایی به ایسنا گفت: توریستی و تاسیس اقامتگاه بوم گردی در شهرستان های کوچک همانند خواف پیش از کرونا هم مسائل خود را داشت. عدم معرفی کامل و کمبود آشنایی توریستان از منطقه ها بکر توریستی یکی از مسائل عمده اقامتگاه های بوم گردی است. متاسفانه وزارت میراث فرهنگی، توریستی و صنایع دستی و یا صداوسیما نتوانستند به شکلی درست و موثر به معرفی اقامتگاه ها بپردازند.

وی ادامه داد: آثار تاریخی و جاذبه های توریستی بی نظیر ایران به درستی به مردم معرفی نشده و این موضوع یکی از مسائل عمده صنعت اقامتگاه های بوم گردی است که برای برطرف آن اقدام به خصوصی انجام نشده است. توریستان اغلب به وسیله صفحات مجازی با فعالیت اقامتگاه های بوم گردی آشنا شده اند اما فقط تعداد اندکی از مسافران هستند که به وسیله بیلبوردهای نصب شده در سطح شهر، مترو و یا به وسیله برنامه های صداوسیما با این اماکن آشنا شده اند.

مدیر این اقامتگاه بوم گردی توضیح داد: یکی از مسائل ما در خراسان این است که مسافران تنها برای زیارت مضجع شریف امام رضا(ع) به مشهد سفر می نمایند و توجه زیادی به باقی شهرستان ها ندارند.

پوریعقوب اعلام کرد: از سال 95 فعالیت اقامتگاه ها به طور جدی شروع شد و در هر شهرستان یک یا 2 اقامتگاه بوم گردی فعالیت داشت اما متاسفانه مسئولان مربوطه به جای فراهم کردن بسترها برای توسعه صحیح این صنعت، بر افزایش بی رویه تعداد اقامتگاه ها تمرکز داشتند. در حال حاضر در بعضی منطقه ها که گنجایش جذب توریست بالایی ندارد، تعداد زیادی اقامتگاه بوم گردی در حال فعالیت است.

وی افزود: بسیاری از افراد برای تاسیس اقامتگاه وام های مختلفی دریافت نموده بودند، با شیوع ویروس کرونا و به علت نبود شغل جانبی از پس بازپرداخت اقساط سنگین وام ها برنیامده و مجبور به فروش اقامتگاه بوم گردی خود شده اند.

مدیر این اقامتگاه بوم گردی با اشاره به شرایط تسهیلات کرونایی و مسائل آن اعلام کرد: پس از شیوع کرونا و ضرر و زیان تاسیسات توریستی توجه و حمایت بیشتری احساس می شد اما فقط برای امهال وام کسانی که پیش از کرونا نسبت به دریافت تسهیلات اقدام نموده بودند، جلساتی برگزار و تصمیماتی در این خصوص گرفته شد. مطابق وعده مسئولان باید 3 ماه امهال صورت می گرفت اما اعما این دستورالعمل فقط برای یک ماه انجام شد. در مرحله ای که تصمیم برای امهال 6 ماه گرفته شده بود، باز هم تنها یک ماه شاید اجرای این تصمیم بودیم. در واقع بانک ها تحت هیچ اسمی پیگیر مسائل نیستند و مالکان اقامتگاه ها را با مشکل جدی روبرو نموده اند.

پوریعقوب گفت: مباحثی هم مبنی بر پرداخت وامی تحت اسم تسهیلات کرونا وجود داشت که بیشتر همکاران از دریافت آن عاجز مانده و عده ای هم حتی پیروز به ثبت نام برای دریافت آن نشدند. وجود شرایط نامتعارف بانک ها همانند داشتن سه ضامن معتبر، مانع از ثبت نام بعضی از همکاران برای دریافت وام کرونایی شد. پرداخت اقساط بانک هم قرار بود با 3 ماه استراحت شروع گردد که به این وعده هم عمل نشد.

وی در مورد مقدار فعالیت اقامتگاه بوم گردی خود در شرایط کرونایی یادآور شد: با وجود اینکه در زمان هایی به غیر از شرایط قرمز کرونا هم فعالیت داشته ایم اما متاسفانه مسافر و توریستی نبوده که پذیرای آنان باشیم. در سال 99 تقریبا هیچ فعالیتی نداشتیم و در امسال تا به امروز و تنها به میزان یک دهم سال 98 توانسته ایم درآمدزایی داشته باشیم.

به ظرفیت های توریستی منطقه ها تاسیس اقامتگاه بوم گردی بی توجهی می گردد

هادی علیپور، مدیر اقامتگاه بوم گردی قوامیه در روستای ریاب شهرستان گناباد، هم با اشاره به تسهیل دریافت مجوز اقامتگاه بوم گردی اظهار کرد: در زمان ما شرایط سختی برای تاسیس اقامتگاه وجود داشت. به اسم مثال یکی از این شرایط ثبت ملی ملک بود. تاریخی بودن و قرار گرفتن این ملک در روستا هم از دیگر شرایط سخت آن موقع برای دریافت مجوز اقامتگاه بود. به مرور زمان این شرایط به وسیله سازمان میراث فرهنگی برداشته شد و در حال حاضر به این موضوع که آیا اصلا یک منطقه گنجایش ظرفیت توریستی برای تاسیس اقامتگاه را دارد یا خیر، هیچ توجهی نمی گردد.

وی گفت: مساله دوم عدم آموزش کسانی است که به این حرفه پا می گذارند. این افراد صرفا به خاطر دریافت تسهیلات به این حرفه ورود نموده و اقدام به تعمیر و بازسازی اقامتگاه و ملک خود می نمایند. اگر هم با استقبالی روبرو نگردد، از ملک خود استفاده شخصی می نمایند. این ها کسانی هستند که اشاعه فرهنگ یک منطقه و ترویج غذای محلی برای شان اهمیتی ندارد.

علیپور اعلام کرد: در سال 99 با شیوع کرونا شرایط بسیار بدی را تجربه کردیم. آخرین توری که از اقماتگاه ما از اروپا بازدید داشت، مربوط به بهمن ماه 98 بود. پس از آن به علت کرونا تعطیل مجموعه تعطیل شد. پس از 3 تا 4 ماه تعطیلی مرتبا به ما وعده امهال وام داده می شد اما در عمل هیچ اتفاق مثبتی رخ نداد. در حال حاضر هم با وجود فراگیری موج پنجم کرونا فکر می کنم شرایط به گونه ای پیش خواهد رفت که تا یک ماه آینده مجبور به تعطیلی بشویم.

این مدیر اقامتگاه بوم گردی افزود: به اسم یک مدیر اقامتگاه بوم گردی که حدود 5 سال است در این حرفه مشغول به فعالیت هستم، به علت اینکه با وانت کار دیگری انجام می دهم، می توانم بیمه خود را پرداخت کنم. اگر قرار بود از بیمه بوم گردی استفاده کنم، باید ماهی یک میلیون و 200 هزار تومان بابت این موضوع پرداخت می کردم. درراستای حل این مسائل جلساتی با فرمانداری و بیمه تامین اجتماعی برگزار گردید تا به مسائل بیمه بوم گردی رسیدگی گردد. مسائلی دیگر از جمله اخطار به پخش موزیک برای توریستان و اجبار به توجیه زنان توریست خارجی مبنی بر رعایت پوشش از دیگر مسائل است. واقعا شرایط کار توریستی در ایران سخت است.

علیپور اعلام کرد: باید به توریستی بیش از این ها بها داده شده و برای آن برنامه ای 20 ساله تنظیم و به آن عمل کرد. یکی از دلایلی که کشوری همانند ترکیه در دنیاگردی پیشرفت نموده، عمل به برنامه هایش است. با بها دادن به صنایع دستی و احیای مجدد آن و بعلاوه ایجاد اشتیاق در ساکنان هر منطقه برای یاری به توسعه توریستی، می توان به حل مسائل امیدوار بود.