انقلاب داده ها در خدمت اهداف توسعه پایدار - وبلاگ توسعه زندگی

به گزارش وبلاگ توسعه زندگی، بخش هایی از گزارش توسعه جهانی 2021؛ داده ها در خدمت زندگی بهتر که بانک جهانی آن را منتشر نموده، به وسیله مرکز پژوهش های اتاق ایران ترجمه شد.

این گزارش که در فوریه سال 2021، به وسیله بانک جهانی منتشر شده با هدف تحلیل و آنالیز تأثیر تحولات حاصل از انقلاب داده ها بر ابعاد اجتماعی و مالی جوامع نوشته شده و در پی شرح دو مسئله است: چگونه داده ها می توانند به پیشبرد بهتر اهداف توسعه یاری نمایند؟ و برای پشتیبانی از فراوری و بکارگیری داده ها به شکلی مطمئن، اخلاقی و ایمن و بعلاوه، تسهیم منصفانه ارزش حاصل از آن، چه نوع تنظیمات حکمرانی داده ای مورد احتیاج است؟

در ادامه آمده است: داده ها به وسیله سه جهت نهادی سبب پیشبرد اهداف توسعه ای می شوند. اول جامعه مدنی، دانشگاه ها و افراد که به وسیله دسترسی به داده ها قادر به پایش اثرات سیاست های دولت، نظارت و دسترسی به خدمات عمومی و تجـاری خواهند شد؛ دوم دولت ها و سازمان های بین المللی که از داده ها به منظور حمایت از سیاست گذاری مبتنی بر شواهد و ارائه خدمات بهتر بهره می برند و سوم شرکت های خصوصی که داده ها را در فرآیند فراوری بکار می گیرند.

در این گزارش تاکید شده وجود یک چارچوب نهادی مؤثر برای حکمرانی داده به کشورهـا اجازه می دهد تا به ارزش کامل مالی و اجتماعی داده های عمومی و خصوصی دست یافته و از هم افزایی آن ها استفاده نمایند. این چارچوب باید توانایی تنظیم اهداف سیاست، توسعه قوانین و استانداردهای حمایتی و بهبود مستمر حکمرانی را به وسیله یادگیری و ارزیابی، داشته باشد.

اگرچه طرح واحدی برای ساخت و ایجاد نظام یکپارچه داده ملی وجود ندارد، اما حرکت به سمت ایجاد آن از ضروریات است. مقدار پیشرفت در این جهت را می توان به وسیله ارزیابی مقدار موفقیت آن در فراوری، حفاظت، تبادل و استفاده از داده ها در برنامه ریزی و تصمیم گیری در بین نهادهای دولتی و نیز چگونگی ادغام ذی نفعان مختلف از جامعه مدنی، بخش عمومی و بخش خصوصی در چرخه حیات داده ها و ساختارهای حکمرانی به وسیله این نظام، ارزیابی نمود.

بخش خصوصی و کسب وکارها، داده های حاصل از فعالیت های مالی و داده های به اشتراک گذاشته شده به وسیله دولت ها را به عنوان نهاده در تصمیم گیری داده محور به کار برده و در نتیجه آن، نوآوری در محصولات و خدمات، کاهش هزینه های مبادله و بهره وری و افزایش رقابت صادراتی و رشد را تجربه می نمایند.

داده ها چه به عنوان عامل فراوری، چه به عنوان عامل تقویت نماینده بهره وری، چه به عنوان محصول جانبی فرآیند فراوری و یا به عنوان ستانده، در ایجاد ارزش برای اقتصاد نقش دارند: بهبود کیفیت محصولات و خدمات موجود، کاهش هزینه در تحویل محصولات و خدمات، نوآوری بیشتر در ایجاد محصولات و خدمات تازه و واسطه گری موثرتر و هزینه مبادله پایین تر، از جمله مواردی است که می توان به آن ها اشاره داشت.

کسب و کارهای داده محور ممکن است بعضی مخاطرات بالقوه و پیامدهای منفی داشته باشند که باید در حوزه

سیاست گذاری مورد توجه قرار گیرند. از جمله امکان بالقوه ظهور شرکت های مسلط در بازار، احتمال بهره کشی از افراد و ظرفیت بالقوه افزایش نابرابری در درون و در میان کشورها.

داده های باز و عمومی ظرفیت عظیمی برای ایجاد ارزش در بخش های مختلف مالی دارند. در سال 2016 و در کشورهای با عایدی بالا، ارزش افزودة ناخالصِ داده های عمومی بین 0.4 تا 1.4 درصد فراوری ناخالص داخلی تخمین زده شد. در حالی که فقدان داده در کشورهای با عایدی کم ومبه وسیله، مانعی جدی بر سر راه توسعه خدمات داده محور است.

بهره گیری مناسب بخش خصوصی از داده ها، به ویژه در کشورهای کم عایدی، احتیاجمند ابتکارت و ایجاد بسترهایی است که در فقدان آن، امکان تحقق اهداف کلان و راهبردی مالی و توسعه ای وجود نخواهد داشت. توسعه آموزش عالی برای ایجاد رشته علم و تحلیل داده ها، ترویج همکاری با دانشگاه ها و شرکت های خصوصی کشورهای پرعایدی، تقویت سواد اطلاعاتی مدیران ارشد دولتی، ایجاد محیط های نهادی مشوق استفاده از داده ها و شواهد پیچیده در سیاست گذاری و نوسازی ادارات ملی آمار به نحوی متناسب با ایجاد سیستم داده ملی یکپارچه، از این دست ابتکارات ضروری هستند.

متن کامل گزارش را از اینجا بخوانید.